සූරියවැව මහවැලි කලාපය: භූමිය පාදක කර ගත් ගැටුම් හා විසඳුම්
ගාමිණී ජයවර්ධන
සූරියවැව මහවැලි කලාපය ශ්‍රී ලංකාවේ මහවැලි සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය යටතේ ආරම්භ වූ කලාපයකි. මෙහි අරමුණ කෘෂිකාර්මික වර්ධනය මත පදනම්ව ගොවි ජන ජීවිතය උසස් කිරීමයි. එහෙත්, භූමියෙහි අයිතිය, භාවිතය, සහ වෙන්දේසිය සමග මුලික අරමුණට පටහැනි බොහෝ දේ සිදුවෙමින් තිබේ.මෙය ගොවි ජනතාවට මෙන්ම රජය සඳහාද දැවැන්ත අභියෝගයක් වී ඇත.මෙම කාලින ගැටළුව හදුනා ගැනිමට පහත සංෂිප්තව පෙළගැසි ඇති කරුණු උපකාරි වනු ඇත.
භූමිය සම්බන්ධ ගැටුම්වල ස්වාභාවය
- භූමි අයිතියේ අර්බුදය
මහවැලි කලාපයට වෙන් කරන ලද භූමිය, සෑම පවුලකටම සීමිත ප්‍රමාණයකින් ලබා දී තිබුණද, භූමිය විකුණා දැමීම හෝ භූමිය පිටුපස ඇති අයිතිවාසිකම් ගැටුම් විශාල ප්‍රමාණයකට මතු වී ඇත. (Fernando, 2021). - භූමිය නැවත විකිණීමේ ගැටුම්
පවුලේ ආර්ථික අර්බුද හේතුවෙන් ගොවි ජනතාවට ලබා දී ඇති භූමිය, තෘණධාන්‍ය සහ නවීන වගා සදහා මෙන්ම වාණිජ ව්‍යාපාර සඳහා පුද්ගලයන් හෝ ආයතන වෙත විකිණීම වර්ධනය වී ඇත. - භූමි භාවිතය සම්බන්ධ ගැටුම්
මහවැලි කලාපයට අයත් භූමිය, පළාත් ආයතන, මහජන සේවා ආයතන, සහ පුද්ගලික ආයතන අතර භාවිතය සම්බන්ධ ගැටුම් මතුව ඇත. ඇතැම් ඉඩම් රජයේ බහුකාර්‍ය ව්‍යාපෘතීන් සදහා යොද ගැනීමට් කටයුතු කිරීම නිසා භූමියේ අයිතිවාසිකම සම්බන්ධයෙන් ජනතාවට ගැටලු රාශියකට මුහුණ දීමට සිදු වී තිබේ. - ජල සම්පත් භාවිතය සම්බන්ධ ගැටුම්
කෘෂිකාර්මික කටයුතු සඳහා ජලය ලබා ගැනීමේදී ගොවි ජනතාව අතර මෙන්ම ආයතනික මට්ටමින්ද ගැටුම් ඇති වී තිබේ.
රජය විසින් ලබා දෙන ඉඩ කඩම් සහ ඒ සමග මතු වන ගැටුම්
- නීතිමය සීමා අඩු වීම
භූමිය භාවිතය පිළිබඳ නීතිමය සීමාවන් කඩ කිරීම මගින් ගොවි ජනතාව අසාධාරණයට ලක්වෙයි. මුල් පදිංචකරුවන් විශේෂයෙන් පීඩාවට පත් වන අතර ඉඩම් විකිණීම හේතුවෙන් ගම් තුළ අලුත් පදිංචිකරුවන් වැඩි වීම හේතුවෙන් බාහිරින් මතුවන, ගමට සම්ප්‍රේණය වන ගැටලු ප්‍රමාණය වැඩි වේ. - අවභාවිතාව
රජය විසින් ලබා දෙන ඉඩ කඩම් නිසි ලෙස කෘෂිකාර්මික ක්‍රියාකාරකම් සඳහා භාවිතා නොවීම, එම භූමිය අනවශ්‍ය ව්‍යාපාර සඳහා යොදා ගැනීම මගින් ගැටුම් තවදුරටත් උග්‍ර වේ. දේශපාලන හා බලයලත් පුද්ගලයන් විසින් රජයට අයත් ඉඩම්වල වගා කටයුතු ආරම්භ කිරීම හේතුවෙන් වන අලි ගම්වැදීම වැඩි වීම හා ඔවුන්ගේ එලදාවට හානී සිදු කිරීම නිරන්තරයෙන් සිදු වේ. - දේශපාලන බලපෑම්
ගොවි ජනතාවගේ අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීමට කාර්යයභාරය දරන රාජ්‍ය ආයතන, දේශපාලන බලපෑම් මඟින් නිසි ක්‍රියාකාරීත්වය නොපවත්වන බව පෙනි ගොස් ඇත. (Perera, 2022). - කෘෂිකාර්මික නොවන ව්‍යාපාරික ව්‍යාපෘති
මහවැලි කලාපයේ භූමිය, කෘෂිකාර්මික නොවන ව්‍යාපාර සඳහා විකිණීම හෝ භාවිතා කිරීම මඟින්, ගොවි ජනතාවගේ ජීවන තත්ත්වය බිඳ වැටෙයි.
ගැටුම්වල බලපෑම සහ ප්‍රතිඵල
- ගොවි ජනතාවගේ ආර්ථික අර්බුදය
ගොවි ජනතාව ලබා ගත් භූමිය නැවත විකුණා දැමීම හෝ දීර්ග කාලයක් භාවිතා නොකිරීම මගින් ඔවුන්ගේ ආදායම පහත වැටේ. - ජාතික ආර්ථිකයට බලපෑම
මහවැලි කලාපය තුළ කෘෂිකාර්මික ආදායම අඩු වීම, රටේ ආර්ථිකයටද අහිතකර බලපෑමක් වේ. - ජල සම්පත් කෘෂිකාර්මික නොවන ක්‍රියාකාරකම් සඳහා යොදා ගැනීම
ජල සම්පත් සාර්ථකව භාවිතා නොකිරීම මඟින් ගොවි ජනතාවට විශාල පීඩනයක් අත්විඳින්නට සිදුවේ.
භූමිය පාදක ගැටුම් සඳහා මඟ හොඳ කරුණු සහ විසඳුම්
- නීතිමය සංවර්ධනය
මහවැලි භූමිය විකිණීම සහ නව භාවිතා සම්බන්ධයෙන් නීතිමය පාලනයක් සැකසිය යුතුය. - පරිසර හිතකාමී ප්‍රවේශයක් දියුණු කිරීම
කෘෂිකාර්මික වගා සඳහා භූමිය උපයෝගි කිරීම, කෘෂිකාර්මික නොවන ක්‍රියාකාරකම් අඩු කිරීමේ ප්‍රවේශයක් අනුගමනය කළ යුතුය. - ගොවි ජනතාවගේ දැනුවත්කම වැඩි කිරීම
භූමිය විකිණීමේදී උත්පාදන හා ආර්ථික පසුබැසීම පිළිබඳ ගොවි ජනතාවට අවබෝධය ලබා දිය යුතුය (Jayasinghe, 2023). - භූමිය ආරක්ෂා කිරීමට තාක්ෂණික සහයෝගය
ජල සම්පත් හා භූමිය ආරක්ෂා කිරීම සඳහා නවීන තාක්ෂණය හඳුන්වා දිය යුතුය. - රාජ්‍ය සහ ගොවි සංවිධාන අතර සම්බන්ධතා ශක්තිමත් කිරීම
ගොවි සංවිධාන සහ රාජ්‍ය ආයතන අතර සහයෝගයක් පිහිටුවා, ගැටුම් අවම කිරීමට ක්‍රියාමාර්ග ගත යුතුය.
නිගමනය
සූරියවැව මහවැලි කලාපයේ භූමිය පාදක කර ගත් ගැටුම්, කෘෂිකාර්මික ව්‍යාපාරය හා ගොවි ජන ජීවිතයට විශාල බලපෑමක් කරයි. නව නීතිරීති, සාමකාමී භූමි භාවිතයක් සඳහා ප්‍රවේශයක් සහ ගොවි ජනතාවගේ දැනුවත්කම සහ ගැටුම් පාලනය සඳහා සහයෝගී මාර්ගගත කටයුතු නිවැරදිව ක්‍රියාත්මක කළ හැකි නම්, මේ සංකූලතාව අඩු කළ හැකිය.
මූලාශ්‍ර
- Fernando, R. (2021). “Land Issues in Mahaweli Regions,” Journal of Rural Studies.
- Perera, S. (2022). “Economic Impacts of Land Conflicts in Mahaweli Areas,” Sri Lanka Economic Review.
- Jayasinghe, T. (2023). “Policy Recommendations for Land Management,” Sri Lanka Agricultural Journal.
- Ministry of Mahaweli Development. (2021). Annual Report on Mahaweli Land Distribution.
මෙම ප්‍රකාශනයේ ප්‍රකාශිත අදහස් ලේඛකයින්ගේ අදහස් ය. ශ්‍රී ලංකා පුවත්පත් ආයතනයේ අදහස් මෙයින් පිළිබිඹු නොවේ.
