ලාකිය තාරුණ්‍ය බිලිගන්නා මත්ද්‍රව්‍ය
ශෙනෙත් ශ්‍රීමාල්
ඔබ රටේ ජනමාධ්‍ය ඇසුරේ ඒ පිළිබද අවධානයෙන් සිටින්නෙක් නම් මත් ද්‍රව්‍ය ජාවරම ආශ්‍රිත හේතුන් මුල් කරගනිමින් දිනපතා වන මනුෂ්‍ය ඝාතන මත්ලෝලින් විසින් කරනු ලබන සමාජ අපයෝජන කොපමණ දැයි දන්නවා ඇත.එමෙන්ම ෆේස් බුක් වැනි සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ සංවිධානය කෙරෙන තරුණ තරුණියනගේ මත් ද්‍රව්‍ය සාද ඒ ආශ්‍රිතව සිදුවන ලිංගික අපයෝජන වාර්ථා කොපමණදැයි සංගණය කළහොත් එය විශාල අගයක් ගනි.මෙම බරපතල සමාජ ඛේදවාචකය සහ ඊට තිබෙන ව්සදුම් මොනවාද සොයා බැලිම කාලින අවශ්‍යතාවකි.
නව සියවසේ, නූතන තරුණ පිරිසට මුහුණ දීමට සිදුවන විවිධ සමාජීය, ආර්ථික හා මානසික ගැටලු අතර, මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය ප්‍රමුඛ තැනක් ගෙන ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේ තරුණයන් අතර මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය සීඝ්‍රයෙන් වර්ධනය වෙමින් පවතින සමාජ පිළිලයක් බවටද පත්ව තිබේ. මෙම ගැටලුව මතු කිරීමේදී එයට ප්‍රධාන හේතු, මතවාද හා නිවාරණ ක්‍රම පිළිබඳව ගැඹුරු අවධානයක් යොමු කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. මන්ද යත් එය සමාජයට ඔරොත්තු නොදෙන මට්ටමේ සමාජ ව්‍යසනයක් බවට පත්වෙමින් තිබෙන බැවිනි.
නවතම අධිකරණ වාර්තා අනුව, ශ්‍රී ලංකාවේ තරුණයන් අතර මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය 10%ක පමණක් වර්ධනය වී ඇත. ඒ අතර, කොකේයින්, මැරීජුවානාව, සහ නීතිවිරෝධී දුම්වැටි වර්ග අතිශය ප්‍රචලිත වී ඇත (ජයවර්ධන, 2023). තරුණයන්ගේ ශාරීරික හා මානසික සෞඛ්‍යයට මෙම මත්ද්‍රව්‍ය දැඩි ලෙස බලපෑම් කරන අතර, ඔවුන්ගේ අනාගත අවස්ථා අඩු කරකරන බවද දැක්විය හැකිය.
තරුණ පිරිස අතර මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයට හෝ යොමු වීමට විවිධ හේතු වේ. ශක්තිමත් පවුල් සබදතාවක් දරුවන් සහ දෙමාපියන් අතර නොමැති වීම, පවුලේ අස්ථාවරතාව (මවගේ හෝ පියාගේ වෙන්වීම, විදේශගත වීම, සුළු මව හෝ සුළු පියාගේ ඇසුර, දෙදෙනාගෙන් එක් අයකුගේ මරණය) ආර්ථික අසමතුලිතභාවය, හා අධ්‍යාපනික පසුබැසීම මෙන්ම මානසික පීඩාව යනාදිය අභ්‍යන්තර සාධක වශයෙන් හැඳින්විය හැක. (නීලනි, 2021). බාහිර වශයෙන් බලපානු ලබන සාධක අතර ඇසුරු කරන මිතුරන්ගේ බලපෑම හා වයසින් වැඩි මිතුරන් ඇසුරු කිරීම, ජීවත් වන ප්‍රදේශය සහ සමාජීය වටපිටාව, සහ අන්තර්සබදතා යනාදිය හේතු වේ.
මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය තරුණයන්ගේ පෞද්ගලික ජීවිතයට හා සමාජ ජීවිතයට දැඩි බලපෑම් ඇති කරයි. ශාරීරික සෞඛ්‍ය අපහසුතා, මානසික රෝග, අධ්‍යාපනික අභියෝග හා රැකියා අවස්ථා අහිමි වීම, සහ අපරාධ වැඩිවීම මෙහි ප්‍රධාන ප්‍රතිඵල වේ. (පෙරේරා, 2022). මෙවැනි බලපෑම් සමාජ යහපැවැත්මට හා සමාජීය සංවර්ධනයේදී විශාල අවහිරයක් ඇති කරයි.
මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය නිවාරණයට කටයුතු කිරීම සඳහා රාජ්‍ය මට්ටමින් සහා රාජ්‍ය නොවන ආයතන මට්ටමින් විවිධ ක්‍රියාමාර්ග ගනු ලබමින් පවතින අතර, අධ්‍යාපනික වැඩසටහන්, සමාජීය දැනුවත්කම් වැඩි කිරීම, සහ නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම ප්‍රධාන වශයෙන් දැක්විය හැකිය. (කොටුගොඩ, 2023). පාසල් හා විශ්වවිද්‍යාලවල මත්ද්‍රව්‍ය පිළිබඳව සවිස්තරාත්මක දැනුවත් කිරීමේ වැඩසටහන් සංවිධානය කිරීමත්, පවුල් සම්බන්ධතා ශක්තිමත් කිරීමත්, සහ මත්ද්‍රව්‍ය අපරාධ පිළිබඳව දැඩි නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමත් මෙහි අංග වේ.
රජය, පවුල්, සහ ආයතන තුළින් ඒකාබද්ධව කටයුතු කිරීම මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණයේ සාර්ථකත්වය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ. රජය විසින් නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග දැඩි කිරීම, අධ්‍යාපනික ආයතන සඳහා අවශ්‍ය උපදේශන සේවාවන් ලබා දීම, සහ සමාජීය සේවාවන් වර්ධනය කිරීම තුළින් මේ සඳහා සාර්ථක ප්‍රතිලාභ ලගා කර ගත හැකිය. (වික්‍රමසිංහ, 2023). පවුල් සාමාජිකයන්ගේ සහය සහ මනා සම්බන්ධතා තරුණයන්ගේ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය වැළැක්වීමට උදව් කරන අතර, පාසල් හා උසස් අධ්‍යාපන ආයතන මෙම කටයුතු වල ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් උසුලයි. (රාත්තු, 2022).
මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණ ජනාධිපති කාර්ය සාධන බලකාය, අන්තරායකර ඖෂධ පාලක ජාතික මණ්ඩලය හා ශ්‍රී ලංකා පොලිසිය එක්ව දිස්ත්‍රික් සමුළු 14ක් පවත්වා තිබෙන අතර, දිස්ත්‍රික් ප්‍රාදේශීය, ග්‍රාමීය වශයෙන් මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණ කමිටු 15,000කට අධික සංඛ්‍යාවක් අද වනවිට සාර්ථකව රට පුරා දියත් වේ. දිවයින පුරා මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණ තාක්ෂණික සහයකයින් 72,000ක සංචිතයත් මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණය වෙනුවෙන් පෙළ ගැසී සිටිති.
ශ්‍රී ලංකාවේ මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණ ක්‍රමවල සාර්ථකත්වය දැක්වීමට පුනුරුත්ථාපන කිරීමේ කදවුරු ක්‍රියාත්මක වන අතර එම ආයතනවල පවත්වන වැඩසටහන් මගින් මති නිදහස් රටක් ගොඩ නැගීමේ අඩිතාලම සකස් කෙරෙනු ඇත. මෙම ආයතන මඟින් තරුණයන්ට වෘත්තීය පුහුණුව, මානසික සහාය, සහ නව ආකල්පයන් සපයමින් ඔවුන්ගේ ජීවිතය සුවිශේෂී මාර්ගයක් දිගහැරීමට උපකාර සපයයි. (සෙනෙවිය, 2023).
මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණය සඳහා තවදුරටත් ගැඹුරු කටයුතු කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. නව තාක්ෂණයන් භාවිතා කරමින් තරුණයන්ට දුරස්ථ අවස්ථාවන් හා විකල්ප මාර්ග සපයමින්, සහ සමාජීය සහාය පද්ධති ශක්තිමත් කරමින්, මෙම ගැටලුවට සාර්ථක විසඳුමක් ලබා දිය හැකිය (දමිත්, 2023).
තත්ත්වය මෙසේ වුවද තවමත් ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයේ වෙනසක් ඇති වී නොමැත. තදාසන්න ප්‍රදේශවල සිට ග්‍රාමීය ප්‍රදේශ දක්වාත්, ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල සිට තදාසන්න ප්‍රදේශ දක්වාත් මත්ද්‍රව්‍ය ප්‍රවාහනය තවමත් සිදු වන අතර එයින් ඉතාමත් සුළු ප්‍රමාණයක් පමණක් ආරක්ෂක අංශ වෙත හසු කර ගැනීමට හැකියාව ලැබෙන බවද දැක්විය හැකිය.
ඇතැම් අවස්ථාවන්වල සමාජයේ උසස් යැයි සම්මත පිරිස් සහ දේශපාලන අධිකාරි බලයක් සහිත පාර්ශව මෙම කටයුතු සදහා සහයෝගය දක්වන බවටද තොරතුරු හෙළි දරව් වෙමින් පවති. මේ හේතුවෙන් සමාජය තුළ රහසිගතව ක්‍රියාත්මක වන මෙම මත්ද්‍රව්‍ය පිළිලය මුලිනුපුටා නොදැමීමෙන් ඇති විය හැකි විපාක තක්සේරු කළ නොහැකිය.
මේ හේතුවෙන් පවුල් සංස්ථාව අතර ඇති වන ගැටුම්, ප්‍රචණ්ඩකාරී හැසිරීම් මෙන්ම කාන්තා පාර්ශවයන්ට මුහුණ දීමට සිදුවන හිරිහැර, අපයෝජන සහ දූෂණ හේතුවෙන් තෙවන පාර්ශවයක් නිරන්තරයෙන් බලපෑමට ලක් වන බව පෙන්වා දිය හැකිය.
එමෙන්ම සුළු රැකියා සිදු කරන දුගී පවුල් පසුබිමක් සහිත අයවලුන්ගේ දෛනික වේතන, බව බෝග පවා සොරකම් කිරීම, නිවසේ ඇති බඩු බාහිරාදිය විකිණීම, මවට හෝ සහෝදරියන්ට පහර දී ඔවුන්ගේ වටිනා භාණ්ඩ ලබා ගැනීම, වෙනත් නිවෙස්වලට පැන භාණ්ඩ, ආහාරපාන සොරකම් කිරීම හා එම භාණ්ඩ වෙනත් අයට විකිණීම මොවුන් විසින් සිදු කරනු ලබයි.එහි බරපතලම කාරණය වනුයේ තමන්ගේ ඉලක්කය සපුරා ගැනිමට නොහැකිවන හෝ ඊට බාධා එල්ලවන අවස්ථාවලදි ඔවුන් මනුෂ්‍ය ඝාතනවලටද පෙළඹ්මය.
මේ හේතුවෙන් පවුල තුළ පමණක් නොව ගම හා සමාජය ඉදිරියේ ද ඔවුන් කෙරෙහි දක්වන ප්‍රතිචාරය නිශේධාත්මක ස්වරූපයක් ගනී. ඔවුන්ට සමාජයේ ඇති පිළිගැනීමද අවම වේ. ඔවුන් වැඩි වශයෙන් ආන්තීකරණයට ලක් වූ අය ලෙස සමාජ අවමානයට අවප්‍රසාදයට ලක් වේ.
මෙවැනි හේතු සාධක ග්‍රාමීය මට්ටම තුළ වැඩි වශයෙන් හදුනා ගත හැකි අතර නාගරික ප්‍රදේශවල තත්ත්වය මීට වඩා වෙනස් පැතිකඩක් ගනී. නාගරික ප්‍රදේශවල ජනතාව බහුලව ගැවසෙන බැවින් ඔවුන්ට මෙම සොරකම් කිරීම්, මංකොල්ල කෑම් ඉතාමත් සූක්ෂම ලෙස සිදු කළ හැකි අතර, නාගරික ප්‍රදේශවල පුළුල් ලෙස විහිදුනු සන්නිවේදන ජාලයක් ක්‍රියාත්මක වේ. බොහෝ තරුණ කාන්තාවන් මෙම මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයට පුරුදු වී සිටින අතර එමගින් ඇති වී තිබෙන සමාජ කතිකාවට ලක් නොවන ලිංගික ශ්‍රමිකයන් ලෙස කටයුතු කිරීමේ තත්ත්වයන් ද ඉස්මතු වෙමින් පවතී.
තවදුරටත් රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයේ මැදිහත්වීම පුළුල් කරමින් මෙම ගැටළු නිරාකරණය කර ගැනීමට කටයුතු කිරීම මගින් සාධනීය ප්‍රතිඵල ලගා කර ගත හැකි බව දැක්විය හැකිය.
* තරුණ පිරිස්, වැඩිහිටි පිරිස හා සමාජ ක්‍රියාකාරීන් එක් කොටගත් මත්ද්‍රව්‍යවල බලපෑම් පිළිබඳ දැනුවත් කිරීමේ වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කරවීම.
* ආර්ථික සහ සමාජ කටයුතු හරහා තරුණ පිරිසට වැඩි අවකාශ සපයමින් මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය හෝ ඒ පිළිබදව ඇති වන ආශක්තිය අවම කිරීමට කටයුතු කිරීම.
* තරුණ පිරිසගේ ජීවිතය වඩාත් ගෞරවාන්විත තත්ත්වයකට පත් කිරීම සහා ඒ සදහා සමාජ ඉඩකඩ සකස් කිරීම.
* ආර්ථිකය තුළින් ඔවුන්ව බල ගැන්වීමට කටයුතු කිරීම.
තරුණ පිරිසගේ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය සමාජීය හා පෞද්ගලික සංවර්ධනයේ විශාල අවහිරයක් ඇති කරමින් පවතී. තරුණ පිරිස සමාජ ප්‍රගමනයේ මූලික සහ බලපෑම් සහගත කණ්ඩායමක් ලෙස සැලකිය හැකි අතර, ඔවුන්ගේ ආශාවන් සහ පීඩාවන් පාලනය කිරීම අතිශයින්ම වැදගත්ය. මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණය සඳහා එම පරම්පරාවට නිසි මඟ පෙන්වීම සහ කාර්ය සාධනයේ වැදගත් කම ඉස්මතු කළ යුතුය.
ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ
• සිරිනායක, ක. (2022). තරුණයන් අතර මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය: සාමාජික හා පෞද්ගලික බලපෑම්. කොළඹ: සමාජීය සමාගම් ප්‍රකාශන.
• ජයවර්ධන, එ. (2023). “ශ්‍රී ලංකාවේ මත්ද්‍රව්‍ය අපරාධ ප්‍රවණතා.” ජාතික ආරක්ෂණ සඟරා, 15(2), 45-60.
• නීලනි, ස. (2021). මත්ද්‍රව්‍ය හා තරුණ පිරිස. මහනුවර: අධ්‍යාපනික ප්‍රකාශන.
• පෙරේරා, ම. (2022). “මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් තරුණයන්ගේ ආගමික හා මානසික සෞඛ්‍යය.” සමාජීය සෞඛ්‍ය පර්යේෂණාගාරය, 8(1), 25-40.
• කොටුගොඩ, ර. (2023). මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණය සඳහා නව මාර්ග. ගාල්ල: ප්‍රගතිමත් ප්‍රකාශන.
• වික්‍රමසිංහ, ප. (2023). “රජයේ මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණ ප්‍රතිපත්ති: වර්තමාන තත්ත්වය හා අනාගත සැලසුම්.” පොලිටිකා ජර්නල්, 12(3), 78-92.
• රාත්තු, හ. (2022). පාසල් හා මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණ. මහනුවර: අධ්‍යාපනික ප්‍රකාශන.
• සෙනෙවිය, ල. (2023). “කොළඹ සහ ගාල්ල ප්‍රදේශවල මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණ වැඩසටහන්: සාර්ථකතාවන් හා අභියෝග.” ජාතික සමාජීය සඟරාව, 10(4), 50-65.
• දමිත්, ක. (2023). තරුණයන්ට නව අවස්ථා: මත්ද්‍රව්‍ය නිවාරණයේ නව තාක්ෂණ. කොළඹ: නවෝත්පාදන ප්‍රකාශන.
• හෙට්ටිආරච්චි, කේ. (2019). තරුණ ප්‍රජාවට බලපාන සමාජ සමාන්ය හේතු. සමාජ පර්යේෂණාත්මක සංග්‍රහය, 15(3), 25-33.
