බිදුණු පවුල සහ පියාගේ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය
වසන්ති චතුරාණි
පවුලක් පන්සලක් යනු අප ගැමි වහරේ එන යෙදුමකකි.එය සමාජ විද්‍යාත්මකව ගතහොත් පව යනු සමාජයේ මූලික ඒකකයයි.පන්සලක් ලෙස තිබිය යුතු යැයි අප සිතන පවුල දෙදරා යයි නම් සිදුවනුයේ කුමක්ද? පසුබිම, පවුලේ සියළුම සාමාජිකයින්ගේ මානසික හා භෞතික සෞඛ්‍යය,ඉඩ කඩම් දේපොල නිවාස තත්ත්වය සහ සමාජගත වීමේ හැකියාවන් සෑම වෙනස්වේ. මෙහිදී පියාගේ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය, විශේෂයෙන්ම බිදුණු පවුල් පසුබිමේ, මව්පියන් සහ දරුවන් යන සම්බන්ධතා මෙන්ම සමාජය සමඟ ඇතිවිය හැකි සම්බන්ධතා ද සමාජ වියමනට හානිකර තත්ත්ව ඇති කරයි.
පියාගේ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය
පියාගේ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය පවුලේ යහපැවැත්ම, සෞඛ්‍යය, ආර්ථිකය, හා සමාජය මත බලපෑම ඇති කරන ආකාරය දැකිය හැකිය. සමාජ විශේෂඥයෝ පෙන්වා දෙන්නේ, මත්ද්‍රව්‍යවලට ඇබ්බැහි වුවන් සිටින පුද්ගලයන්ගේ 68% ක් පවුල්වල දරුවන්ගේ හා මව්වරුන්ගේ මනෝභාවයට හා භෞතික බාධා පමණක් නොව, ආර්ථික හා සමාජ, සෞඛ්‍යට බලපාන බවයි (ජාතික මත්ද්‍රව්‍ය විග්‍රහ මධ්‍යස්ථානය, 2022).
ඇතිවන බලපෑම්
1. මනෝභාවය හා මානසික සෞඛ්‍යය
මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් පියාගේ ආකල්ප හා හැසිරීම් නව පරම්පරාවට අදූරදර්ශී, නොවැදගත් ආදර්ශයක් ගෙන දේ. මෙවන් පසුබිමක දරුවන්ට ඉගන්විය හැකි වටිනාකම් හා සාමාජික ගුණාංග නැති විය හැක. 2021 වසරේ මනෝවිද්‍යා විග්‍රහයකට අනුව, මත්ද්‍රව්‍යවලට ඇලුමක් ඇති පියෙකුගේ දරුවන්ගෙන් 45% කට පසුකාලීනව මානසික ගැටළු මුහුණපාන්නට සිදුව ඇත.එය නොසලකා හැරිය හැකි තත්ත්වයක් නොවේ.
2. ආර්ථික හා සමාජ ශක්තිමත්කම
පියාගේ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය සඳහා ආදායම් වැය කිරීම පවුලේ ආර්ථික ශක්තිය අඩු කිරීමේ ප්‍රධාන හේතුවක් ලෙස සැලකේ. මෙහිදී මව්වරුන්ට අධික ආර්ථික වගකීම් භාරගත යුතු විය හැක. ඒ මත පදනම්ව, දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනය හා සෞඛ්‍යය පවා විනාශකාරී පිළිවෙතකට ඇද වැටේ.ඒවාට උදාහරන අප අවට දෙස බලන්නේ නම් දැකගත හැකිය.
3. පවුලේ සම්බන්ධතා බිඳවීම
මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය, වචනමය හා භෞතික හිංසාවන් සහ විවාහ සම්බන්ධතා අක්‍රමවත් කිරීමට බලපායි. 2020 වසරේදී, පවුලේ ගෘහස්ථ හිංසනයන්ට මුහුණ දුන් දරුවන්ගෙන් 25% ක් පියාගේ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය හේතුවෙන් ඇති වූ ඒවා විය.. (ශ්‍රී ලංකා පොලිස් වාර්තාව, 2020).
දරුවන්ගේ ජීවිත මත ඇති බලපෑම
1. අධ්‍යාපන පසුබැසීම
මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් කටයුතු කරන මව්පියන්ගේ දරුවන්ගේ අධ්‍යාපන මට්ටම පහත වැටිම සුලබ සිදුවිමකි. මේ සඳහා ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ (WHO) අඛණ්ඩ වාර්තාවක් පෙන්වා දෙන්නේ, මත්ද්‍රව්‍ය භාවිත කරන මව්පියන්ගේ දරුවන් 35% කට අධ්‍යාපනික වශයෙන් අසාර්ථක බවක් අත්විඳිය හැකි බවයි.
2. අභිප්‍රේරණ හැසිරීම් රටාවන්
බිමතින් හැසිරෙන පියාගේ ආකල්ප හා හැසිරීම් රටාවන් දරුවන් අනුකරණයට සහ අනුගමනය කිරීමට පටන්ගන්නා අතර, මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය ඔවුන්ටද නව ආකර්ෂණයක් විය හැක.
3. මානසික හා භෞතික පීඩාවන්
පියාගේ මත්ද්‍රව්‍ය පරිභෝජනයේදී මවට ඇති වන පීඩාව දරුවන්ගේ පෞරුශ සංවර්ධනය සඳහා අහිතකර පරිසරයක් නිර්මාණය කරන බව විශේෂයෙන් කිවයුතු නැත.
ප්‍රතිසංස්කරණ පියවර හා නිර්දේශ
1. මත්ද්‍රව්‍ය පාලන වැඩසටහන්
රජය මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය වැළැක්වීම සඳහා විශේෂිත පුනරුත්ථාපන මධ්‍යස්ථාන සහ ආධාර මධ්‍යස්ථාන පිහිටුවා ඇත.
2. පවුල් මනෝවිද්‍යා උපදේශන වැඩසටහන්
පවුල් පසුබිම ශක්තිමත් කිරීමට මනෝවිද්‍යාඥයන්ගේ උපදේශන හා සෞඛ්‍ය උපකාර ලබා දිය යුතුය.
3. දරුවන් සඳහා ආරක්ෂාකාරී පරිසරයක් සකසා දීම
ආර්ථික සහ සමාජ ආධාර ලබා දීම මගින් දරුවන්ට ආරක්ෂිත හා නිවහල් පරිසරයක් ලබා දිය හැක.
පියාගේ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය, පවුලේ සෞඛ්‍යය හා සමාජය මත දැඩි බලපෑම් ඇතිකරයි. නමුත්, රජය, සමාජය හා පුද්ගලයන් ඒකාබද්ධව සාමුහිකව පියවර ගතහොත්, පවුල් බිඳවීම් වලින් තොර, යහපත් සමාජයක් විනය ගරුක පවුලක් නිර්මාණය කරගැනිම දුෂ්කර නොවනු ඇත.
උපුටා ගැනීම්
- ශ්‍රී ලංකා පොලිස් වාර්තාව. (2020). පවුල්හිංසාව හා මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය.
- ජාතික මත්ද්‍රව්‍ය විග්‍රහ මධ්‍යස්ථානය. (2022). මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයේ ප්‍රතිසංස්කරණය.
- ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය. (2021). මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය සහ දරුවන්ගේ සෞඛ්‍යය.
