ගතානුගතික අධ්‍යාපනික සම්ප්‍රදායෙන් බැහැර විය යුත්තේ ඇයි?
සෙව්වන්දි ගමගේ
අධ්‍යාපනය යනු පුද්ගලයෙකුගේ ජීවිතය ගොඩනගන මූලික ක්‍රමවේදයකි. සමාජානුයෝජන කාර්‍යයයේදී අධ්‍යාපනය විධිමත් සමාජානුයෝජන කාරකයක් ලෙස ක්‍රියා කරයි. එවන් වූ වැදගත්කමක් උසුලන අධ්‍යාපන ක්‍රමය ගතානුගතික බවින් මිදිය යුතුද? යන්න ගැටලු සහගත නමුත් එමගින් ඇති විය හැකි ධනාත්මක සමාජ බලපෑම් කෙරෙහි අවධානය යොමු කළයුතුය. ගතානුගතික (traditional) අධ්‍යාපනික සම්ප්‍රදාය, විශේෂයෙන්ම සංවිධානගත පද්ධති සහ රටා ආශ්‍රිත ප්‍රතිපාදන මත පදනම්ව, දැනට තිබෙන සමාජයෙහි පෞද්ගලික අවශ්‍යතා හා ගෝලීය අභියෝගවලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට අපොහොසත් වෙමින් පවතී. ඒ නිසා, අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රයේ නව්‍යකරණයක් අවශ්‍ය වී තිබෙන යුගයක ජීවත්වන්නන් ලෙස සාම්ප්‍රදායික අධ්‍යාපන ක්‍රියාවලිය වෙනස්විය යුත්තේ ඇයි සම්බන්ධයෙන් මෙම කතිකාව ගොඩනැගිය යුතුව ඇත.
ගතානුගතික සම්ප්‍රදාය යනු කුමක්ද?
ගතානුගතික අධ්‍යාපනය යනු විශාල පරාසයක අභ්‍යන්තර විෂය මාලාවක්, විශේෂයෙන්ම විෂයගත ක්‍රමවේද, රටාගත කාලසටහන්, සහ ගුරු මධ්‍යස්ථානයක් මත පදනම්ව, දරුවන්ට පන්තිකාමරය මූලික කොට ගත්,ගුරු – සිසු කේන්ද්‍රීය ක්‍රමවේදයකට අනුව දැනුම ලබාදීමේ ක්‍රමවේදයකි. මෙහිදී, දරුවන්ගේ නිර්මාණශීලීත්වය, විවේචනාත්මක චින්තනය, සහ පුද්ගලික ආකල්ප පෝෂණය වීමට ඇති අවස්ථා සීමා සහිත වේ.
ගතානුගතික සම්ප්‍රදායේ දුර්වලතා
1. නිර්මාණශීලීත්වය සහ විවේචනාත්මක චින්තනය අඩු කිරීම.
ගතානුගතික ක්‍රමවේදය දරුවන්ට සම්ප්‍රදායික දැනුම පමණක් ලබා දීමට උත්සුක වන අතර, පවතින නව දැනුම අත් හදා බැලීමට අවශ්‍ය පසුබිම සිමාකරයි. මෙය දරුවන්ගේ නිර්මාණශීලීත්වය හා විවේචනාත්මක චින්තනය ප්‍රවර්ධනය කිරීමේදී බාධකයක් ලෙස ක්‍රියා කරන ආකාරය හදුනා ගත හැකි වේ.
2. විෂයගත ක්‍රමවේදය
මෙම ක්‍රමය විෂයන් නිරුක්තිමත් ලෙස වෙන් කරමින්, එකිනෙකාට සම්බන්ධ විෂයන් අතර සහකාරත්වයක් පිහිටුවීමට අසාර්ථක වේ. එමගින් විෂයානුබද්ධව පවත්නා අන්තර් සබදතා පිළිබදව අධ්‍යයනය කිරීමට දරුවන්ට පවතින අවස්ථා සීමා වේ. එසේම එම විෂයන්ට අනුකූලව නව දැනුම සම්පාදනය වී ඇත්නම් ගෝලීය වශයෙන් පරිශීලනය කරන එම දැනුම සාම්ප්‍රදායික අධ්‍යයන ක්‍රමවේදය යටතේ අධ්‍යයනය කිරීමේ හැකියාව දරුවන්ට නොමැති වී යයි.
3. දරුවන්ගේ පුද්ගලික ආකල්ප මනාව අවබෝධ කොට නොගැනීම
ගතානුගතික අධ්‍යාපන ක්‍රමවේදය දරුවන්ගේ පුද්ගලික ගුණාංග, සාරධර්ම, විනය, කුසලතා, සහ දක්ෂතා විචාර නොකොට, ඔවුන්ට තත්ත්වයන් යටතේ කටයුතු කිරීමට පෙළඹවයි. මෙහිදී සමාජය තුළ පවත්නා නව ප්‍රවණතා පිළිබදව දැනුවත් වීමට දරුවන්ට පවතින අවස්ථා සීමා වීමකට ලක් වේ.
4. ගෝලීය අභියෝග සඳහා වඩාත් සාර්ථක අන්දමින් මුහුණ දීමට අපොහොසත් වීම.
ගෝලීයකරණය මගින් සහ එහි ප්‍රතිඵලදායකත්වය මගින් රටවල්වලට විවිධාකාර සහනධාර, දැනුවත් කිරීම්, හා ක්‍රියාපටිපාරීන් සපයයි. ගෝලීය යාන්ත්‍රණ හා තාක්ෂණික අභියෝග වලට මුහුණදීමට දරුවන්ට සුදුසු තත්ත්වයක් සෑදීමට දැන් පවතින ක්‍රමවේදය ප්‍රමාණවත් නොවන බව පැහැදිලි වේ.
විශේෂිත බලපෑම් සහ උදාහරණ
1. ගෝලීය රැකියා ඇබෑර්තු සටහනට අනුකූල නොවීම
2023 ලෝක ආර්ථික මධ්‍යස්ථානයේ වාර්තාවක සඳහන් වන්නේ, විවිධ මෘදු කුසලතා සහ නව විවේචනාත්මක හැකියාවන් ඇති පුද්ගලයන්ට විශාල රැකියා අවස්ථා ඇති බවයි. ගතානුගතික අධ්‍යාපන ක්‍රමවේදයෙන් මෙවැනි ආකල්ප ප්‍රවර්ධනය කිරීමකට ලක් නොවේ.
2. උසස් අධ්‍යාපන මට්ටමට ප්‍රවේශය අඩු කිරීම
ගතානුගතික අධ්‍යාපනය, විෂය විෂමතාවය මත පදනම්ව, සමාන අධ්‍යාපන අවස්ථා ලබා දීමේදී අසාර්ථක වේ. මේ හේතුවෙන් දරුවන් උසස් අධ්‍යාපන අවස්ථා වලට යොමු වීමේ දී, රාමුගත ක්‍රමවේදයකට සිර වේ. එමගින් ඔවුන්ගේ ආකල්ප සහ අධ්‍යයන පෙළඹවීම් වියැකී පවතින ක්‍රමවේද ඔස්සේ ගමන් කිරීමට පෙළඹේ.
3. ශ්‍රී ලංකාවේ දරුවන්ගේ විභාග මත පදනම් වූ ගැටළු
විශේෂයෙන්ම ශ්‍රී ලංකාවේ අඛණ්ඩ විභාග පද්ධතිය, දරුවන් විභාග මාර්ගයෙන් සීමාකරණය වන ක්‍රමයකට අනුව පවත්වා ගනු ලබයි. 2022 දේශීය විභාග වාර්තාවේ සඳහන් වන්නේ, සාමාන්‍ය පෙළ සහ උසස් පෙළ විභාග අසමත්වීමේ ප්‍රධාන හේතුවක් ලෙස අධ්‍යාපන මාර්ගයේ අසමතුලිතත්වය බවයි. මේ හේතුවෙන් විභාගය මත පදනම්ව දරුවන් එක් එක් වයස් සීමාවන්ගෙන් අධ්‍යාපන ප්‍රවේශයෙන් විතැන් වේ. තව දුරටත් විභාග ප්‍රතිඵලය මත පදනම් ව මානසික හා චිත්තවේගීය පීඩාවන්ට මුහුණ දීමට ඔවුන්ට සිදු වන බව පෙන්වා දිය හැකිය.
විවෘත අධ්‍යාපන මාර්ගයක් අවශ්‍ය වීම
1. තාක්ෂණය සහ නව අධ්‍යාපන ක්‍රමවේදයන් සමග සම්බන්ධතාවය
අධ්‍යාපනය තුළ තාක්ෂණය භාවිතයෙන් නිර්මාණශීලී සමාජයක් ගොඩනගා ගත හැක. එවැනි නවීන ක්‍රමවේදයන්ට දරුවන් හැඩගස්වා ගැනීමට හෝ අනුගත කරවාගැනීම මගින් ඔවුන්ගේ රැකියා ජීවිතය එක් නිශ්චිත රාමුවකට කොටු වීම වළකාලයි.
2. ජීවිතය මූලික කරගත් අධ්‍යාපනය
ගෘහස්ථ අභියෝග, පුද්ගලික කුසලතා, සහ සමාජගත මනස සකසන අධ්‍යාපන ක්‍රමවේද සකස් කිරීම අනිවාර්ය වේ. එමගින් දරුවන් මෘදු කුසලතාවන්ගෙන් පරිපූර්ණ ජීවිතයක් ගත කිරීමට අවශ්‍ය පදනම අධ්‍යාපනය තුළින් ගොඩනඟා ගනී.
3. විවිධාකාර විෂයන්ට සමාන ප්‍රමුඛතාවයක් ලබා දීම
විශේෂයෙන්ම කලා, ගණිතය, තාක්ෂණය, සහ සමාජීය විද්‍යාවන් සමඟ සමබර අධ්‍යාපන පද්ධතියක් සැලසුම් කළ යුතුය. එසේ නොවුනොත් සමාජ ක්‍රමය මත විශය මත පදනම් ව උසස් හෝ පහත් යැයි සැලකෙන තත්ත්ව ගොඩ නැගීම කෙරෙහි යොමු විය හැකිය.
නිර්දේශ සහ ආකල්ප
1. පුද්ගලික සහ රාජ්‍ය ආයතන නව අධ්‍යාපන කර්මාන්ත සකස් කිරීම
රජය සහ පුද්ගලික අංශ, නව අධ්‍යාපන කර්මාන්ත පිහිටුවා, තාක්ෂණික කුසලතා සහ නව ඉගැන්වීමේ ක්‍රමවලට පිවිසීමට අවශ්‍ය පියවර ගත යුතුය.
2. අධ්‍යාපන සමාජගතකරණය
දරුවන්ට පන්ති මට්ටම් පමණක් නොව, ජීවන කුසලතා ඉගැන්වීමේ ක්‍රමවේදයන් ගෙන එන, පදනම් අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් සැලසුම් කළ යුතුය.
3. විභාග ප්‍රමුඛ කර ගත් ක්‍රමය වෙනුවට කුසලතා වර්ධනය
දරුවන් විභාග මානසිකත්වය, තරගකාරී අධ්‍යාපන රටාවෙන් විතැන් කොට ඔවුන්ගේ හැකියාවන් ඉස්මතු කර ගැනීමට ඉඩකඩ සැලසෙන ක්‍රමවේදයක් ස්ථාපිත කළ යුතුය. ඒ සදහා අවශ්‍ය විශේෂඥ දැනුම විශය ප්‍රවීණයන්ගෙන් ලබා ගෙන, දරුවන්ගේ කුසලතා හදුනා ගෙන ඔවුන් ඒ අනුව ඉදිරි වැවැඩසටහන් සඳහා යොමු කරවීමට අවශ්‍ය පියවර ගත යුතුය.
නිගමනය
ගතානුගතික අධ්‍යාපන සම්ප්‍රදාය, ගෝලීය අභියෝගවලට සහ විවේචනාත්මක ජීවන රටාවන්ට අනුකූල නොවීම නිසා, එය නවීකරණය කළ යුතුය. අධ්‍යාපනය, දරුවන්ට නව අවස්ථා මෙන්ම, සමාජය තුළ සහ ගෝලීය වශයෙන් ද වටිනාම පුද්ගලයන් ලෙස ගොඩනගා ගැනීමේ මාර්ගයක් විය යුතුය.
පරිශීලන
1. ලෝක ආර්ථික මධ්‍යස්ථානය. (2023). කාර්ය මාර්ගයේ නව විලාසිතා.
2. ශ්‍රී ලංකා විභාග දෙපාර්තමේන්තුව. (2022). විභාග ප්‍රතිඵල සහ අභියෝග.
3. UNESCO. (2021). Transforming Education for Global Challenges.
