කොවිඩ් එන්නත ජනගත කිරීමේ විනිවිදභාවය සහ ප්රමුඛතාවය
ස්කන්ධ ගුණසේකර
රජයේ කොවිඩ් -19 එන්නත් කිරීමේ වැඩසටහනේ විනිවිදභාවය සහ ප්රමුඛතාවය පිළිබඳව වෘත්තීය වෛද්ය ආයතන, සහ ජාත්යන්තර සංවිධාන ඇතුළු බොහෝ අංශ විසින් ප්රශ්න කර තිබේ.
කොවිඩ්-19 ඇතුළු සියලුම එන්නත් හරහා වැළැක්විය හැකි රෝග සඳහා ජාතික ප්රතිශක්තිකරණ ප්රතිපත්ති පිළිබඳ උපදෙස් ලබා දීමේ වගකීම පැවරී ඇත්තේ ජාතික ප්රතිශක්තිකරණ තාක්ෂණික උපදේශක කණ්ඩායම (NITAG) ලෙස ද ක්රියා කරන බෝවන රෝග පිළිබඳ ජාතික උපදේශක කමිටුව (NITAG) වෙත ය. මෙම උපදේශක කමිටුව දේශීයව සහ ජාත්යන්තරව පිළිගත් ව්යවස්ථාපිත මණ්ඩලයක් වන අතර 2021 ජනවාරි මාසයේදී කොවිඩ්-19 සඳහා වූ ජාතික එන්නත් යෙදවීමේ සැලැස්ම අනුමත කරන ලදී. මෙම උපදේශක කමිටුව දේශීයව සහ ජාත්යන්තරව පිළිගත් ව්යවස්ථාපිත මණ්ඩලයක් වශයෙන් 2021 ජනවාරි මාසයේදී කොවිඩ්-19 සඳහා වූ ජාතික එන්නත් යෙදවීමේ සැලැස්ම අනුමත කරන ලදී. සෞඛ්ය අමාත්යාංශය විසින් අනුමත කරන ලද මෙම සැලැස්ම ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය :උ්යධ* ඇතුළු සියලුම අදාළ පාර්ශවකරුවන් වෙත යොමු කරන ලදී.
මෙම සැලැස්ම ප්රමුඛතා පදනම් කරගත් එන්නත් කිරීමේ වැඩසටහනක් වන අතර, ඉදිරි පෙළේ සෞඛ්ය කාර්ය මණ්ඩලය, ආරක්ෂක අංශවල සහ පොලිසියේ පෙරටුගාමී කාර්ය මණ්ඩලය, වයස අවුරුදු 60 ඉක්මවූ වැඩිහිටියන්, නිදන්ගත රෝගාබාධ ඇති අය සහ ඉහළ අවදානම් කණ්ඩායම් වලට අයත් ආර්ථික වශයෙන් වැදගත් කාර්යභාරයක් කරන සහ අත්යවශ්ය සේවා / ආයතන ඉන්නා අය යනාදී වශයෙන් එය පෙළගස්වා තිබේ.
ගෝලීය කොවිඩ්-19 එන්නත් කිරීමේ වැඩසටහනේ මූලික පරමාර්ථය වන්නේ මෙම මාරාන්තික රෝගය පැතිරීම අවම කිරීම සහ එමඟින් සිදුවන මරණ සංඛ්යාව අඩු කිරීමයි.
ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ ප්රතිශක්තිකරණය පිළිබඳ උපායමාර්ගික විශේෂඥ උපදේශක කණ්ඩායමේ (Strategic Advisory Group of Experts on Immunization) එන්නත ප්රමුඛතා රාමුව මගින් දක්වා ඇති පරිදි, ලොව පුරා විවිධ කොවිඩ් -19 එන්නත් සැපයීම සීමිත නිසා එක් එක් රටවල් සහ ප්රදේශ සඳහා ප්රමුඛතාව මත පදනම්ව එන්නත් ලබා දීම වැදගත් වේ.
ජනවාරි 28 වන දින ඉන්දියාව, ශ්රී ලංකාවට ඔක්ස්ෆර්ඩ්-ඇස්ට්රාසෙනිකා හි කොවිශීල්ඩ් එන්නත ලබා දුන් අතර, වෛරසය වැළඳුණු රෝගීන් හා සමීපව කටයුතු කරන සෞඛ්ය සේවකයින් සහ ත්රිවිධ හමුදාව වෙත එන්නත් කිරීම ජනවාරි 29 වන දින සිට ආරම්භ කරන ලදී.
කෙසේ වෙතත්, 2021 පෙබරවාරි 8 වන දින ප්රාථමික සෞඛ්ය සේවා, වසංගත හා කොවිඩ් රෝග පාලන රාජ්ය අමාත්ය (ආචාරිණී) සුදර්ශනී ප්රනාන්දු පුල්ලේ ප්රකාශ කළේ මාර්තු 01 වැනිදා සිට දිවයින පුරා මධ්යස්ථාන 4,000 කදී වයස අවුරුදු 30-60 අතර සියලුම පුරවැසියන්ට කොවිඩ්-19 එන්නත ලබා දෙන බවයි.
දිනකට මධ්යස්ථාන 2000ක දී එන්නත් කිරීමේ ක්රියාවලිය සිදු කිරීමට පියවර ගත් බව ද අමාත්යවරිය සඳහන් කළාය.
පෙබරවාරි 22 වන දින ශ්රී ලංකාවේ ප්රජා වෛද්යවරුන්ගේ විද්යාලය (CCPSL), සහ ප්රමුඛ පෙළේ මහජන සෞඛ්ය ප්රවීණයන් හා විශේෂඥයින්ගෙන් සමන්විත කණ්ඩායමක් විසින් කොවිඩ් එන්නතේ ප්රමුඛතා කණ්ඩායමක් වශයෙන් වයස අවුරුදු 30-60 අතර වයස් කාණ්ඩය ඇතුළත් කිරීමට රජය ගනු ලැබූ තීරණය හෙළා දකින ලදී.
“තෝරාගත් ප්රජාවන් කිහිපයක පමණක් අවුරුදු 30-60 අතර පුද්ගලයින් ඉලක්ක කර එන්නත ලබා දීමට සෞඛ්ය අමාත්යාංශය ගත් තීරණය ජාතික එන්නත්කරණ සැලැස්මේ සඳහන් විද්යාත්මක ප්රමුඛතාවයන්ට පටහැණිය. මෙම තීරණය දත්ත සාක්ෂි පදනම් කරගත් හෝ පුළුල් මහජන සෞඛ්ය හා ආර්ථික පසුබිම් සලකා බලන්නක් නොවේ. එය කොවිඩ්-19 වැළැක්වීමේ ජාතික උත්සහයන් මුළුමනින්ම අඩපණ කරන අතර කොවිඩ්-19 සංකූලතා හා මරණ අවම කිරීමේ අරමුණ සම්බන්ධයෙන් වන මහජන සෞඛ්ය ප්රතිචාරයට ද තර්ජනයකි.”
මුලින් අනුමත කරන ලද එන්නත්කරණ සැලැස්මෙන් බැහැරවීම සමස්ත මහජන සෞඛ්යයට හා ආරක්ෂාවට අහිතකර බලපෑමක් ඇති කළ හැකි බවට එලෙස ඔවුහු චෝදනා කළහ.
“වසංගතය සමග පොරබදන මෙවන් සමයක NACCD හි නිර්දේශ නොසලකා හැරීම සමස්ත කොවිඩ්-19 පාලන ක්රමවේද අවදානමට ලක් කළ හැකියි. එන්නත් කිරීමේ ප්රතිපත්තිය පිළිබඳ තාවකාලික තීරණ නොගෙන, විද්යාත්මකව නිර්දේශිත එන්නත්කරණ ප්රමුඛතා ලැයිස්තුව කඩිනමින් ක්රියාත්මක කරන ලෙස CCPSL හි අපි රජයෙන් ඉල්ලා සිටින්නෙමු.” මාධ්ය නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් ඔවුන් කියා තිබේ. ඊට අමතරව, ට්රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් ශ්රී ලංකා (TISL) විසින් රජය එන්නත් කිරීමේ වැඩසටහන ක්රියාත්මක කරන ආකාරයේ විනිවිදභාවය පිළිබඳව ප්රශ්න කළ අතර, ආනයනය කළ එන්නත් නිසි පරිදි පරීක්ෂා කිරීම පිළිබඳව මහජනතාව දැනුවත් කිරීම, සහ ප්රසම්පාදන හා බෙදා හැරීමේ ක්රියාවලියේ විනිවිදභාවය හා වගවීම යන ප්රධාන කරුණු ඉස්මතු කළේය.
TISL’s විධායක අධ්යක්ෂ නීතීඥ නදීශානී පෙරේරා පවසන්නේ, “එන්නත්කරණය කඩිනමින් කිරීමට රජය ගත් උත්සාහය, සහ පසුගිය දින තුන තුළ කාර්යක්ෂමව සෞඛ්ය සේවකයින්ට ලබා දීම අපි අගය කරනවා. කෙසේ වෙතත්, කොවිඩ්-19 එන්නත ලොව පුරා අල්ලස් හා දූෂණයට පහසුවෙන් ලක් විය හැකි, තීරණාත්මක, ජීවිත සමග සම්බන්ධ, ඉතාම වැදගත් යමක් බව රජය සැලකිල්ලට ගැනීම අත්යවශ්ය වෙනවා. එම නිසා, අල්ලස හා දූෂණයට ඇති අවස්ථාවන් තුරන් කිරීම සඳහා ක්රියාවලිය පුරාම විනිවිදභාවය සහතික කිරීමට අවශ්ය සියලු පියවර ගනිමින් මහජන විශ්වාසය පවත්වා ගැනීම ඉතාම වැදගත් කරුණක්. ”
ඇය තවදුරටත් පැවසුවේ විසින් තොරතුරු දැනගැනීමේ පනත යටතේ, ඔක්ස්ෆර්ඩ්-ඇස්ට්රාසෙනිකා සහ අනෙකුත් අදාළ එන්නත් ප්රසම්පාදනය, එන්නත්කරණ ප්රමුඛතාව ලබන්නන් තෝරා ගැනීමේ නිර්ණායක සහ අදාළ එන්නත් සඳහා වෛද්ය අනුමැතිය ලබා ගැනීමට අදාළ තොරතුරු ඇතුළුව සාමාන්ය ජනතාව සඳහා එන්නත්කරණ සැලැස්ම පිළිබඳව අදාළ බලධාරීන්ගෙන් විස්තර ඉල්ලා ඇති බවයි.
පෙබරවාරි 23 වන දින, ඇතැම් පුද්ගලයන් තමා “කොළඹ නගරාධිපතිනි රෝසි සේනනානායකගේ ලැයිස්තුවේ” සිටින බව පවසමින් සෞඛ්ය සේවකයින්ට බලපෑම් කිරීමට උත්සාහ කළ බව වාර්තා විය. එන්නත් කිරීමේ වැඩසටහන තුළ අල්ලස් හා දූෂණ ඇති බව, සහ විනිවිදභාවයක් නොමැති බවට මෙය සාක්ෂියක් විය හැකිය.
එනමුදු නගරාධිපතිවරියගේ ප්රකාශකයෙකු එවන් විශේෂ ලැයිස්තුවක් ඇති බවට වන චෝදනා ප්රතික්ෂේප කර තිබේ. නගරාධිපතිවරියගේ ප්රකාශකයා පවසන්නේ කොළඹ නගරාධිපතිනිය එන්නත්කරණ මධ්යස්ථානයට ගොස් තමන්ගේ නම පවසා එන්නත ඉල්වන අයට එන්නත ලබා නොදෙන ලෙසත්, කිසිදු හේතුවක් නිසා රජයේ ප්රමුඛතා ලැයිස්තුව ඉක්මවා කටයුතු නොකරන ලෙසත් සෞඛ්ය සේවකයන්ගෙන් ඉල්ලා තිබේ.
2021 පෙබරවාරි 25 වනදා වන විට පුද්ගලයින් 469 දෙනෙකු ඇතුලත්ව, 393 දෙනෙකුට එන්නත ලබා දී ඇත.